Door Marre Pieper
animatie door Marre Pieper
Ik ben enorme fan animatiefilms alleen vroeg ik mij af hoe het nou precies werkt. Er zijn zoveel verschillende soorten manieren om te animeren en ik wilde er heel graag meer over weten. Ik heb dit artikel geschreven om jullie mee te nemen in mijn reis door de wondere wereld van animatie en de geschiedenis van het bewegend beeld. Animatie is een filmvorm die al jaren bestaat. Mensen gebruiken al sinds het begin van de mensheid tekeningen om hun verhalen te vertellen. Onze voorouders, de neanderthalers, tekenden al op de wanden in hun grotten en we zijn nooit gestopt. Het eerste toepassing van bewegende beeld was het gebruik van een fenakistiscoop. De voorloper van de zoötroop. Beide maken gebruik van licht en draaiing om te zorgen dat het lijkt alsof de plaatjes bewegen. Dit was al in 1833! Pas in 1903 kwam de eerste echte animatiefilm uit. Het was een Franse artiest, Emile Cohl en zijn manier van werken werd betekend als de traditionele animatie variant. Hij tekende elke scène, zo’n 700, op papier en die is toen op een negatieve film gefilmd. Hierdoor heb je het effect dat het lijkt op een krijt poppetje. Daarna ging het heel snel en ontstonden er meerdere filmstudio's die zich focuste op animatiefilms. Zoals bijvoorbeeld Bray Studios in 1914, een studio die een revolutionaire manier had gevonden om te animeren, de cel-techniek. De ontwikkeling ging verder en een jonge Walt Disney kwam in de wereld van animatie terecht in 1920-1922. Hij probeerde veel, maar niks was echt heel succesvol tot hij in 1928 de film Steamboat Willie uitbracht. Deze film combineerde geluid en animatie perfect en was een grote hit. Ook viel de hoofdpersoon erg in de smaak. De wereld had voor het eerst kennis gemaakt met het beroemdste cartoon karakter ter wereld: Mickey Mouse. De animatiewereld hield maar niet op met ontwikkelingen en Disney werd een van de grootste spelers in de wereld. Ook in de rest van de wereld ontstonden ontwikkelingen en in 1960 werd de eerste anime show vertoond op televisie. Toen waren we aangekomen in 1995. Disney bracht Toy Story uit en hierdoor veranderde de meest gebruikte animatie techniek in Amerika. Computer animaties waren de volgende ontwikkeling. Ondanks dat animatiefilms al eerder bestonden dan live-action films (films met ‘echte’ mensen), werd er pas in 2002 een Academy Award toegekend voor beste animatiefilm. Deze ging trouwens naar Shrek (2001). De computeranimatie bleek enorm populair en er kwamen steeds meer varianten. Van motion-capture tot 3D-animatie. Zoals je kan zien heeft animatie een enorme geschiedenis, en ook heel veel verschillende varianten. Ik zal de meest gebruikte varianten toelichten verder in het artikel.
Bron: Disney
Er zijn dus veel verschillende soorten animatie, al vanaf het begin hadden veel mensen verschillende technieken. Maar ze hadden allemaal wat gemeen. Ze werden allemaal met de hand getekend. Tegenwoordig worden er nog steeds films gemaakt met handgetekende animatie. Kijk maar naar de films van Studio Ghibli. Er zijn veel verschillende soorten van een animatie maken met de hand maar ik leg even de meest populaire manier uit. Ik heb het al genoemd: de cel-techniek. De naam komt van het gebruik van een celluloid, een transparant vel. Hierop tekenen animators karakters in een bepaalde houding. De cel kan daarna op andere achtergronden worden gelegd, in combinatie met andere karakters. Dit voorkomt heel veel werk van elke keer dezelfde houding te moeten tekenen. De cels op verschillende achtergronden worden dan gefotografeerd en snel achter elkaar geplakt. Natuurlijk is er nu een makkelijkere manier in plaats van elke keer een foto te maken. Alle scènes worden ingescand en dan digitaal ingekleurd. De computer maakt er dan een film van. Sinds 1989 begon Disney met het gebruik van Digital ink-and-paint en in 1995 werd de laatste film uitgebracht met de traditionele manier: The Swan Princess (1995). Een mooi voorbeeld van een film die is handgetekend is Robin Hood (1973) van Disney en mijn favoriete Studio Ghibli film Howl’s Moving Castle (2004).
Bron: Warner Bros.
Dan heb je nog computeranimatie. Onder het kopje computeranimatie staan heel veel verschillende soorten, maar we beginnen met 3D animatie. De allereerste film die compleet bestond uit computeranimatie was Toy Story (1995) van Pixar. Ze hebben deze film gemaakt met de 3D animatie techniek. In 3D animatie maken ze eerst een simpele vorm van de anatomie van een personage, een soort skelet. Deze plaatsen ze dan in de goede positie, ook wel bekend als de T-pose. De bewegingen worden dan geplaatst via animatie variables, ook wel Avars genoemd. In principe werkt een skelet animatie zoals de beweging van een skelet. Maar een skelet animatie wordt ook gebruikt in bijvoorbeeld een gezicht. In het gezicht van Woody van Toy Story zit een skeletvorm. Een skeletvorm met wel 100 Avars. Om de skeletvorming heen maken ze dan de rest van het karakter, net als een beeldhouwer. Er zijn ontzettend veel voorbeelden van films gemaakt met 3D animatie maar een paar van mijn favoriete zijn: Le Petit Prince (2015), the Lorax (2012) en Happy Feet (2006).
Bron: Paramount
Dan heb je nog motion-capture animatie. Dit is eigenlijk een moderne versie van het 3D animeren. Het concept is hetzelfde, ze maken gebruik van een skeletvorm en daaromheen bouwen ze een karakter. Alleen de bewegingen hoeven ze zelf niet te maken, die doen acteurs voor hun. Acteurs krijgen speciale pakken aan met verschillende markeerpunten erop. De computer herkent deze punten en zet deze om in een computeranimatie. Hierdoor lijken de bewegingen van de karakters veel menselijker. Ook hebben ze meerdere markeerpunten op hun gezicht. Gezichten van stop-motion karakters lijken meestal hierdoor ook op de acteurs die ze spelen. Motion-capture wordt ook vaak gebruikt in films waarin echte mensen worden gecombineerd met niet bestaande karakters. Neem als voorbeeld het allereerste gebruik van motion-capture in een film. Dat was Jar-Jar Binks uit Star Wars Episode I (1999). Motion-capture wordt soms ook in combinatie gebruikt met 3D animatie. In verschillende Barbie films zoals Barbie in the Nutcracker (2001), Barbie of Swan Lake (2003) en Barbie in the Twelfth Dancing Princesses (2006) heeft Maria Kowroski de ballet beweging gefilmd via motion capture. Maar de rest van de film heeft geen motion-capture. Een paar van mijn favoriete films die gefilmd zijn met motion-capture zijn The Adventures of Tin-Tin en the Polar Express. Ook is er het spel Detroit: Becoming Human. Dit spel is compleet gemaakt met echte acteurs door gebruik van motion-capture. Het is echt heel vet om te zien.
bron: Studio Ghibli
Naast deze manieren die veel worden gebruikt door de hele wereld is er ook een grote subvariant van animatie uit Japan. Iedereen heeft er wel eens van gehoord: Anime. Anime kan beide handgetekend zijn of gemaakt met de computer. Het woord Anime is afgeleid van het woord animatie. In Japan valt alle animatie onder het woord Anime, het maakt niet uit welke stijl of land van afkomst. Buiten Japan wordt het woord Anime gebruikt om juist de animatie te omvatten die uit Japan komt. Anime is verschillend dan westerse animatie op de vlakken van camera effecten. In anime zie je dus veel meer pannen, zoomen en angle shots. Ook is er meer gebruik van verschillende soorten stijlen. In westerse animaties proberen ze vaak de karakters nog menselijk te laten lijken. In anime hebben karakters een overdreven uiterlijk met grote ogen. Ondanks dat het begon als een subcultuur in animatie is anime enorm gegroeid. In 2016 bestond 60% van alle geanimeerde series op tv uit anime. Ik had Howl's Moving Castle al genoemd en dat is natuurlijk ook een anime. De anime film Ponyo vind ik ook helemaal fantastisch. Ik ben ook opgegroeid met de serie Avatar: the Last Airbender en veel mensen denken dat dit een anime is door de stijl en verhaallijn. De serie is alleen in Amerika gemaakt, dus valt hij niet onder anime. De serie is wel enorm beïnvloed door de Japanse animatiestijl.
Bron: 20th Century Fox
Naast animatie bestaand uit tekeningen of computerbeelden heb je ook nog stop-motion. Dit lijkt op het eerste gezicht op een totaal andere soort animatie dan de rest, maar dat is helemaal niet per se zo. Bij traditionele handgetekende animatie nemen ze een foto per tekening. Als ze die dan heel snel achter elkaar laat afspelen heb je beweging. Bij stop-motion neem je elke keer een foto van een object. Bij elke foto staat het object net even iets anders. Als je de foto’s dan achter elkaar snel laat afspelen heb je beweging. Precies hetzelfde concept dus. in stop-motion wordt meestal gebruik gemaakt van poppen met gewrichten of klei figuren. Stop-motion is een unieke vorm van animeren. Omdat de figuren met de hand worden gemaakt heeft stop-motion een unieke en typische look. Hierdoor vinden sommige filmmakers stop-motion beter dan computer geanimeerde films. Ik vind dit heel begrijpelijk want je ziet veel meer de textuur van objecten. Eén van mijn favoriete voorbeeld is The Nightmare Before Christmas (1993) van Tim Burton, hij maakt veel gebruik van stop-motion in zijn geanimeerde films. Een andere film is Fantastic Mr. Fox (2009) van Wes Anderson. En dan de laatste die ik graag wil noemen is Caroline (2009) geregisseerd door Henry Selick. Toevallig zijn dit ook op dit moment drie grote regisseurs in de wereld van stop-motion.
Zoals je ziet zijn er zoveel mogelijkheden in de wereld van animatie. Wat ik jullie heb verteld is echt maar een tipje van de sluier. Ik ben zeker geen animatie expert, maar ik hoop jullie zo genoeg geïnformeerd te hebben. Ik ben een enorme animatie fan en ben elke keer weer verbaast hoe ongelooflijk creatief mensen kunnen zijn. Er zijn heel veel verschillende soorten animatie en de animatiewereld is een wereld die snel ontwikkeling door maakt. Ik ben daarom ook heel benieuwd wat de toekomst ons gaat brengen.
Comments