Door: Maureen Vreeburg In films zie je de meest choquerende gebeurtenissen, monsters en rampen tot leven komen. Films kunnen demonen zo levensecht laten lijken, maar ook realistische dingen als moorden of oorlogen. Het is dan ook niet zo gek dat je flink bang gemaakt kan worden door films. En er zelfs trauma’s of fobieën aan overhoudt.
Tekening: Uit archief van Sharon Vreeburg, 2020
Ik herinner me nog dat ik jong was en ik keek al talloze veel te gruwelijke films voor mijn leeftijd, dus ik was er aan gewend. Maar toen was ik met mijn vader en broer Scary Movie aan het kijken en een vriendinnetje kwam logeren. We lieten haar binnen en ze kwam naast ons zitten op de bank om mee te kijken met de film. Je zag net de scène in beeld waarbij een jonge vrouw haar eigen been breekt, terwijl de moordenaar met het Scream masker verbaasd toekijkt. Het was komisch bedoeld, maar mijn vriendinnetje trok lijkbleek weg. Ze voelde zich ineens niet zo lekker en wilde naar huis. Later kwam haar vader langs om te vragen wat er aan de hand was. Ze was namelijk ineens doodsbang voor een man in een masker. Zo heb ik zelf door alle films een angst overgehouden aan spiegels. Ik heb nog steeds de neiging om ‘s nachts bukkend mijn handen te wassen, zodat ik niet in de spiegel hoef te kijken.
Ik heb wat onderzoek gedaan naar de impact van films op mensen. Ik las een artikel van een socioloog die zich bezighoudt met de ontwikkeling van kinderen. Zij noemt ook dat zelfs in kinderfilms er heftige gebeurtenissen voorkomen, zoals de dood van Bambi’s moeder, of enge monsters. Ik was zelf als kind doodsbang voor de duivel aan het einde van Fantasia. Kinderen hebben meer moeite met fantasie en realiteit te onderscheiden en daardoor kunnen zij, vooral kinderen tussen 5 en 8, eerder angsten ontwikkelen door films. Waarom zou je kinderen dan in hemelsnaam films laten kijken? Vraag jij je misschien af nu. In kinderfilms staat vaak de strijd tussen goed en kwaad centraal en ook soms juist tragische gebeurtenissen, zodat kinderen leren omgaan met mogelijke heftige gebeurtenissen in het leven. Het werkt als een voorbereiding op het echte leven, en door ze al kleine beetjes te laten proeven hiervan, leren ze er op latere leeftijd mee om te gaan. Het verschilt natuurlijk per persoon hoe gevoelig je bent voor films, zo ook per kind. Daar moet natuurlijk altijd rekening mee gehouden worden.
Ook kunnen mensen bepaalde stoornissen hebben waardoor ze gevoeliger zijn voor films. Zo zijn Marre en ik allebei hoog sensitief, waardoor we veel sneller heftig kunnen reageren op films. Ik kan me soms een week naar voelen door een film waarin iets heftigs gebeurt. Er bestaat zelfs een fobie voor films: Cinephobia. Dit is een fobie waarbij mensen doodsbang zijn om een film te zien. Dit kan komen door de snelle afwisseling van beelden en geluid en ook door de beelden die je ziet in films. Ik vind het niet eens heel vreemd om te beseffen dat mensen dit kunnen hebben. Soms kan een film voor mij ook ineens te heftig overkomen.
Het is overigens ook zo dat mensen soms bewust films kijken om bang te worden. Tiener Maureen is daar ook een voorbeeld van. Waarom zou ik dat mezelf aan doen? Nou, door het kijken van een enge film waar je bang van wordt, maakt je lichaam adrenaline aan om snel te kunnen vluchten. Bij het aanmaken van adrenaline geeft je lichaam makkelijker dopamine weg. Dit is het gelukshormoon. Hierdoor kan je in een soort roes raken na het zien van een enge film. Alle nachtmerries terzijde dan.
Ik vroeg een aantal mensen waar zij dankzij bepaalde films bang voor waren of nog zijn. Hier is een lijstje daarvan. Laat mij weten waar jij bang voor bent door films!
Liften
Spiegels
Porseleinen poppen
Open kastdeur
Harde geluid van de toilet die doorspoelt
Vulkanen
Bos in de avond
Voor mij dienen films niet alleen als entertainment, om me goed te laten voelen. Films zijn ook heel leerzaam en leren je over de wereld (anders zou deze filmblog ook niet bestaan). Daarom kijk ik ook films die heel naar en heftig zijn. Ik keek vorige week de heftige film ‘Incendies’ (2010) en mijn vriend snapte niet waarom ik het mezelf aandeed. Ik moest vreselijk huilen en hij vond het naar om te zien. Ik wilde de film afkijken, want het was wel een heel interessant, aangrijpend verhaal.
Bron: Poltergeist, MGM/UA Entertainment Co.
Met dit artikel wilde ik laten zien dat films niet alleen maar goed voor je hoeven te zijn, maar ook een negatieve impact op je kunnen hebben. Voor mij is dat heel interessant, dat films zo’n enorme indruk op je kunnen maken dat het voor altijd bij je blijft. Dus dat het bijdraagt aan de vorming van kinderen (wat positief maar ook negatief kan zijn), dat mensen zelfs een fobie voor films kunnen hebben en dat mensen gekke angsten er aan over houden. Ook vond ik het interessant om te leren dat bij het kijken van enge films dopamine vrijkomt. Films hebben echt een bepaalde macht over je. Ze kunnen je choqueren en toch blijf je kijken, ze kunnen je vormen. Ze kunnen ervoor zorgen dat je hersenen dopamine vrijgeven. Wow.